Art. 822. § 1. Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.
§ 2. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia.
§ 3. Strony mogą postanowić, że umowa będzie obejmować szkody powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia.
§ 4. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.
§ 5. Ubezpieczyciel nie może przeciwko uprawnionemu do odszkodowania podnieść zarzutu naruszenia obowiązków wynikających z umowy lub ogólnych warunków ubezpieczenia przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego, jeżeli nastąpiło ono po zajściu wypadku.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 21 maja 2015 r. (sygn. akt V ACa 59/15) orzekł, że przepis art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego nie wyłącza obowiązku zwrotu przez ubezpieczyciela świadczenia spełnionego w wykonaniu środka karnego określonego w art. 46 § 1 Kodeksu karnego przez sprawcę wypadku na rzecz pokrzywdzonego.
W rozpoznawanej sprawie powód – sprawca śmiertelnego wypadku domagał się od pozwanego zakładu ubezpieczeń wypłaty zaległego świadczenia stanowiącego zadośćuczynienie dla rodzin poszkodowanych w wypadku na podstawie art. 46 § 1 Kodeksu karnego. Pozwany odmówił wypłaty, argumentując, że orzeczone w wyroku środki karne mają charakter penalny, a więc obowiązek ich zwrotu nie obciąża pozwanego, gdyż obowiązkowa umowa ubezpieczenia odnosi się wyłącznie do cywilnej odpowiedzialności gwarancyjnej.
