Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 września 2015 r. (sygn. akt III SK 40/14) orzekł, że gdy umowa ubezpieczenia wygasa przed terminem, zakład ubezpieczeń nie może uzależnić wysokości zwracanej składki od innych czynników niż określony w Kodeksie cywilnym okres ubezpieczenia.
W rozpoznawanej sprawie Prezes UOKiK w decyzji z 30 grudnia 2009 r. uznał, że postanowienia OWU stosowane przez PZU S.A. w umowach z konsumentami pozostają w sprzeczności z art. 813 § 1 Kodeksu cywilnego. W uzasadnieniu decyzji Prezes Urzędu przyjął, że art. 813 § 1 Kodeksu cywilnego reguluje kwestie związane z ustalaniem należnej zakładom ubezpieczeń składki ubezpieczeniowej oraz wysokości składki, jakiej zwrot należy się konsumentowi w przypadku rozwiązania umowy ubezpieczeniowej przed upływem okresu, na jaki została zawarta. Świadczeniem ubezpieczyciela, wynikającym z umowy ubezpieczenia, jest udzielenie ochrony ubezpieczeniowej ubezpieczającemu (ubezpieczonemu) w okresie trwania umowy ubezpieczenia, ubezpieczający zaś zobowiązuje się do zapłacenia składki.
Konsekwencją wynikającą z art. 813 § 1 Kodeksu cywilnego jest zasada, że ubezpieczycielowi nie należy się składka za czas, w którym nie udziela ochrony ubezpieczeniowej, zatem zwracaną składkę ustala się proporcjonalnie do okresu niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej. Składka jest podzielna, skoro obliczana jest za czas trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej. Czas nieudzielonej ochrony ubezpieczeniowej jest jedyną, wynikającą z art. 813 § 1 Kodeksu cywilnego, przesłanką warunkującą wysokość zwracanej składki. Przepis art. 813 § 1 Kodeksu cywilnego ma charakter iuris cogentis, zatem zasada z niego wynikająca nie może zostać zmieniona w wyniku swobody kontraktowej. Zatrzymanie przez zakład ubezpieczeń części składki większej, niż to wynika z jej proporcjonalnego rozliczenia w stosunku do czasu nieudzielonej ochrony ubezpieczeniowej, narusza dyspozycję wynikającego z tego przepisu unormowania.
