Szansa na SPEC-waloryzację umów. Są rekomendacje Prokuratorii Generalnej

Wysoka i wciąż rosnąca inflacja, braki dostaw i wojna w Ukrainie wywołują bardzo trudną i nadzwyczajną sytuację wykonawców realizujących umowy w reżimie zamówień publicznych. Dlatego pojawiło się oficjalne stanowisko Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie możliwości specjalnej waloryzacji.

Prokuratoria w swoich rekomendacjach poparła stanowisko Urzędu Zamówień Publicznych. Potwierdziła wystąpienie niespotykanych zjawisk gospodarczych, których wykonawcy nie mogli przewidzieć. W ocenie Prokuratorii:

„W takich nadzwyczajnych okolicznościach stosowanie mechanizmów waloryzacji wynagrodzenia jest w wielu przypadkach uzasadnione, a wręcz konieczne”.

W kontekście zmiany umowy, zdaniem PGRP, sugerowaną podstawą prawną, jaką należy brać pod uwagę, są przede wszystkim przesłanki przewidziane w art. 455 ust. 1 pkt 4 aktualnej ustawy Prawo zamówień publicznych, czyli powołanie się na okoliczności, których zamawiający, nawet działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć.

W stanowisku Prokuratorii Generalnej wskazuje się także na możliwość zmiany umowy w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego (art. 357¹ KC lub art. 632 § 2 KC). W tym przypadku podkreślono, że nie ma przeszkód, aby strony uwzględniły przesłanki kodeksowe w drodze zawarcia aneksu, czyli bez konieczności wdawania się w spór sądowy. To niezwykle istotne w praktyce stanowisko. Dotychczas u wielu zamawiających pokutował mit wprowadzania zmian na tych podstawach, wyłącznie przy udziale sądu powszechnego.

Warte odnotowania są również sposoby ewentualnej zmiany umowy, które sugeruje Prokuratoria. I tak zmiana umowy może, w zależności od okoliczności konkretnego przypadku, przybrać formę nie tylko zmiany wysokości wynagrodzenia, ale również wprowadzenia do umowy klauzuli waloryzacyjnej albo zmiany dotychczasowej klauzuli waloryzacyjnej np. przez podwyższenie wcześniej przyjętego limitu waloryzacji. 

Pełną treścią rekomendacji Prokuratorii można odnaleźć pod poniższym linkiem:

https://www.gov.pl/web/prokuratoria/zmiana-umowy-z-uwagi-na-nadzwyczajny-wzrost-cen-waloryzacja-wynagrodzenia—rekomendacje

Rekomendacje CZTR:

1. Stanowisko Prokuratorii Generalnej stanowi bardzo istotne wzmocnienie argumentacji wykonawców w zakresie konieczności waloryzowania wynagrodzeń w umowach o udzielenie zamówienia publicznego.
2. Stanowisko Prokuratorii Generalnej może stanowić istotną treść wniosków waloryzacyjnych kierowanych do zamawiających.