W czwartek (12.05.2016 r.) Senat poparł nowelizację ustawy o podatku PIT, CIT oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej bez wnoszenia propozycji jakichkolwiek poprawek. Zmienione przepisy wprowadzą m. in. limit płatności gotówkowych do 15 tys. zł, aktualnie wynosi on 15 tys. euro. Projekt ustawy został opracowany przez rząd. Po głosowaniu w Senacie został przekazany do Kancelarii Prezydenta.
Zgodnie z treścią nowelizacji płatności powyżej 15 tys. zł, które nie zostały uiszczone przelewem bankowym, nie będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Według rządu zmiana ta przyczyni się do ograniczenie szarej strefy i zwiększenia przychodów do budżetu państwa o ok. 2 mld zł. Senator sprawozdawca Wiesław Dobkowski z PiS argumentował, że w Portugalii po wejściu w życie podobnej ustawy szara strefa zmniejszyła się o 2 proc., a w Hiszpanii o 0,6 proc.
W trakcie debaty nad projektem ustawy zostały zgłoszone przez senatorów PO dwie propozycje poprawek. Władysław Komarnicki chciał zwiększyć limit do 30 tys. zł. Natomiast Robert Dowhan wniósł o odrzucenie projektu.
Nowelizację popiera wiceminister finansów Leszek Skiba. Jego zdaniem, zmiana pomoże w stworzeniu warunków zdrowej konkurencji na polskim rynku, przeciwdziałając transakcjom, od których nie jest uiszczany podatek. Argumentował, że podobne zapisy są już ustalone w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, zgodnie z którą przedsiębiorcy powinni przyjmować lub dokonywać płatności związanych z działalnością gospodarczą za pomocą rachunku płatniczego.
– To, co chcemy zrobić to urealnić tę sytuację, w związku z tym, że już dziś przedsiębiorcy są zobowiązani do dokonywania płatności bezgotówkowych, ale problem jest z tym, żeby ich skłonić, zmotywować do tego, żeby po prostu uczciwie respektowali prawo – powiedział wiceminister finansów.
Odwoływał się także do statystyk, zgodnie z którymi w ostatnich latach wzrosła liczba fałszywych faktur, dzięki którym przedsiębiorcy zwiększają sumę kosztów. – W 2013 r. instytucje podatkowe odnalazły podczas kontroli faktury na łączną wartość 20 mld zł, w 2014 r. to już było 30 mld zł, a w 2015 r. to jest 80 mld zł. Możemy sobie zadać pytanie, jaka będzie wartość fikcyjnych faktur w roku 2016, jeśli nic się nie zmieni. To jest ta motywacja, która stoi za przyjęciem tej ustawy – powiedział Skiba.
Ponadto, porównał nową wysokość limitu do środkowej wartości w spisie wysokości limitów dla krajów europejskich. Tłumaczył też, że nowe rozwiązania i proponowane sankcje nie spowodują zwiększenia kontroli przedsiębiorców.
Krytycznie do projektu odnieśli się senatorowie z PO. Aleksander Pociej wskazywał, że nowelizacja może utrudnić prowadzenie biznesu przez małe i średnie przedsiębiorstwa, które często korzystają z transakcji gotówkowych. Natomiast Mieczysław Augustyn (PO) uważa, że zmiany nie przyczynią się do zmniejszenia szarej strefy, gdyż, jego zdaniem, źródło problemu tkwi w braku dokumentacji rachunkowej: faktur, obrotów, rachunków. – Ci, którzy dzisiaj poza jakąkolwiek dokumentacją robią swoje interesy oczywiście nie mogą sobie tego zaliczać do kosztów uzyskania przychodu, dalej nie będą mogli i ta ustawa nic tu nie zmieni – ocenił Augustyn. Wskazał też, że ustawa głównie reguluje działania małych i średnich przedsiębiorstw, w których tkwi potencjał rozwoju gospodarczego Polski, ograniczając ich swobodę gospodarczą.
– Wciąż jeszcze 18 proc. przedsiębiorstw z grupy małych i średnich firm nie korzysta z bankowości elektronicznej, a 12 proc. nie potrzebuje do pracy komputera. To są ci najmniejsi z małych, do których próbujemy się prawdopodobnie, że tak powiem, dobrać po to, ażeby uzyskać dodatkowe wpływy budżetowe. W tym sensie uważam tę propozycję, i nie jest to tylko moja opinia, za całkowicie nieuczciwą, bo używa się fałszywej argumentacji na osiągnięcie fiskalnego efektu – ocenił senator.
Według założeń projektodawców zmiany miałyby obowiązywać od dnia 1 stycznia 2017 roku.
