W ubiegłym tygodniu na stronach beinsured, obiecaliśmy Państwu więcej informacji na temat najnowszych rekomendacji KNF. Słowa dotrzymujemy i już od dzisiaj, w kolejnych numerach dziennika beinsured i w konsekwencji – również na portalu – będziemy publikować komentarze do kolejnych Rekomendacji, zaczynając od dotyczących badania adekwatności produktu (dalej: Rekomendacje).
Na początek kilka słów na temat przyczyn, z powodu których Rekomendacje w ogóle powstały. Jak podaje KNF we wstępie do Rekomendacji, produkty oferowane przez zakłady ubezpieczeń, objęte zakresem Rekomendacji, czyli ubezpieczenia o charakterze inwestycyjnym, niejednokrotnie cechują się złożonością i dużym stopniem skomplikowania. Co do zasady są one tak skonstruowane, że nie gwarantują ochrony ulokowanego kapitału i osiągnięcia zysku. Brak wystarczającej polityki informacyjnej ze strony zakładu ubezpieczeń i występującego w jego imieniu pośrednika ubezpieczeniowego w połączeniu ze złożonością tych produktów powoduje, że klienci nie zawsze są świadomi, jakiego rodzaju umowę zawarli, jakie wynikają z niej ryzyka, jakie spoczywają na nich obowiązki oraz jakie są warunki wypłaty świadczeń. W szczególności, klienci zakładów ubezpieczeń nie zawsze są świadomi ryzyka inwestycyjnego wyrażającego się w możliwości osiągnięcia zysków mniejszych niż zakładane, a nawet utraty części lub całości zainwestowanych środków pieniężnych. Zdarza się, że oferowane produkty nie są dostosowane do potrzeb i możliwości klientów. W takiej sytuacji Komisja Nadzoru Finansowego opracowała Rekomendacje, które mają na celu zwiększenie poziomu ochrony osób zamierzających zawrzeć tego rodzaju umowę lub, w przypadku umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, skorzystać z przystąpienia do takiej umowy jako ubezpieczony.
Rekomendacje, w zakresie umów ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym, należy stosować także wobec ubezpieczonego w ubezpieczeniu na cudzy rachunek. W tym przypadku obowiązki zakładu ubezpieczeń powinny zostać wykonane przed złożeniem przez ubezpieczonego oświadczenia o przystąpieniu do umowy ubezpieczenia
Rekomendacje są skierowane do krajowych zakładów ubezpieczeń oraz zagranicznych zakładów ubezpieczeń, wykonujących działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Organ nadzoru oczekuje, że zagraniczne zakłady ubezpieczeń z państw członkowskich Unii Europejskiej, działające na terytorium Rzeczypospolitej przez oddział lub w ramach swobody świadczenia usług, zaimplementują Rekomendacje od 5 do 18.
Rekomendacje są stosowane według zasady „zastosuj lub wyjaśnij”. To oznacza, że zakłady ubezpieczeń, które nie będą stosować się do Rekomendacji lub nie zamierzają się do nich zastosować, na podstawie art. 365 ust. 5 ustawy, zobowiązane są poinformować o tym organ nadzoru. Jednocześnie w takim przypadku, zakłady ubezpieczeń powinny wyjaśnić organowi nadzoru, w jaki sposób zamierzają osiągnąć cele, dla realizacji których organ nadzoru wydał Rekomendacje. Zasada „zastosuj lub wyjaśnij” w praktyce pozwala ubezpieczycielom na stosowanie własnych zasad i procedur związanych z analizą potrzeb klienta i oferowaniem adekwatnych produktów, niezależnie od oczekiwań KNF w tym zakresie. Jednak to dopiero czas pokaże, jak w rzeczywistości ta zasada jest odczytywana przez KNF i czy „wyjaśnij” nie oznacza de facto zrób wszystko, aby Rekomendacje zastosować bezpośrednio. Wiele wątpliwości może też budzić relacja Rekomendacji do przepisów nowej ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, zawierającej stosowne postanowienie odnośnie analizy potrzeb klienta. Szczegółowo ten problem zostanie przez nas umówiony w kolejnych dniach.
Organ nadzoru oczekuje, że Rekomendacje będą zaimplementowane przez zakłady ubezpieczeń nie później niż do dnia 1 lipca 2016 r. W odniesieniu do umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, zawartych przed dniem 1 lipca 2016 r. Rekomendacje mają zastosowanie wobec osób poszukujących ochrony ubezpieczeniowej i/lub zamierzających przystąpić do umowy po tej dacie.
