Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 27 maja 2021 r. (nr 0114-KDIP3-2.4011.173.2021.2.JM) uznał, że sam wykup części lub całości polisy ubezpieczenia na życie z UFK nie stanowi przychodu, a zatem nie może być objęta zwolnieniem przedmiotowym. W związku z tym pracodawca nie będzie miał obowiązku uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tego tytułu.
W rozpoznawanej sprawie wnioskująca spółka planuje zawrzeć grupową umowę ubezpieczenia na życie z UFK na rzecz osób zatrudnionych w niej w oparciu o umowę-zlecenie. Składki będzie opłacać spółka, będąca jednocześnie właścicielem każdej polisy. Spółka będzie też jedynym podmiotem uprawnionym do dokonania częściowej bądź całkowitej wypłaty z polisy. Z kolei uprawnionym do otrzymania świadczeń będzie ubezpieczony zleceniodawca.
W związku z tym spółka nabrała wątpliwości czy na skutek dokonania wykupu częściowego lub całkowitego polisy przez wnioskodawcę na rzecz zleceniobiorcy, stanowi przychód zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych, a tym samym wnioskodawca nie ma obowiązku uiszczania zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. We wniosku spółka wyraziła stanowisko, że nie będzie zobowiązana do przedmiotowego poboru oraz uiszczania zaliczek. Organ skarbowy uznał stanowisko za nieprawidłowe.
Dyrektor KIS wskazał, że przepisy dotyczące zwolnień przedmiotowych są wtórne w stosunku do podmiotu i przedmiotu opodatkowania ustawy, podstawowym warunkiem zastosowania któregokolwiek ze zwolnień jest uprzednie zakwalifikowanie otrzymanych świadczeń do przychodów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O ile bowiem dane świadczenie (choćby otrzymane) nie jest przychodem w rozumieniu przepisów ustawy, nie może być objęte zwolnieniem podatkowym. Zwolnić z opodatkowania można wyłącznie te świadczenia i ich wartości, które mieszczą się w dyspozycji art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przychodami, zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak uznał organ skarbowy, opłacanie przez Wnioskodawcę składki w ramach umowy ubezpieczenia na życie z UFK w części ochronnej – stanowi przychód zleceniobiorcy z działalności wykonywanej osobiście. Przychód ten powstaje w momencie zapłacenia składki przez zleceniodawcę, gdyż wskazany w umowie zleceniobiorca prawa wynikające z polisy nabywa z chwilą zawarcia przez zleceniodawcę umowy ubezpieczenia.
Przychód powstaje również w sytuacji, gdy zgodnie z umową ubezpieczenia opłacającym składkę – w części inwestycyjnej – jest zleceniodawca, natomiast uprawnionym do wypłaty środków może być zleceniobiorca. Przy czym, jedynie w przypadku, gdy z umowy ubezpieczenia jednoznacznie wynika, że beneficjentem wypłaconych z polisy świadczeń jest zleceniobiorca, przychód powstaje w momencie wpłaty środków (składki) przez ubezpieczającego. Natomiast, gdy do czasu wystąpienia o wypłatę przez ubezpieczającego nie wiadomo, na czyją rzecz ostatecznie nastąpi wypłata (na rzecz zleceniodawcy czy zleceniobiorcy), momentem otrzymania przez zleceniobiorcę przychodów z działalności wykonywanej osobiście jest moment przyznania prawa do świadczenia z polisy z tym, że nie w wysokości wartości tego prawa, lecz w wysokości opłaconych przez zleceniodawcę składek na tę polisę (w przypadku częściowego wykupu polisy powinno to stanowić odpowiednią proporcję takich wpłat do uzyskanych z tej polisy praw do świadczeń).
Powstanie po stronie zleceniobiorcy, podlegającego opodatkowaniu przychodu z działalności wykonywanej osobiście, w wysokości opłaconej przez zleceniobiorcę (ubezpieczającego) składki – nastąpi bądź to w momencie jej opłacenia bądź w momencie przyznania prawa do świadczenia z polisy.
Ostatecznie organ skarbowy stwierdził, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie będzie miało zastosowania zwolnienie. Sam wykup części lub całości polisy, poza dochodem, nie stanowi bowiem przychodu w rozumieniu przepisów. Wykup dotyczy bowiem środków, które podlegają opodatkowaniu (w wysokości zapłaconej składki przez wnioskodawcę) z tytułu przyznania zleceniobiorcy prawa do świadczenia z polisy. W konsekwencji ich późniejsza wypłata dokonana na skutek wykupu polisy przez wnioskodawcę nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy, a co za tym idzie nie może być objęta zwolnieniem przedmiotowym, gdyż jego stosowanie ma charakter wtórny w stosunku do powstania przychodu. A zatem, wnioskodawca nie będzie miał obowiązku uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tego tytułu.
