Od 1 grudnia 2021 r. został rozszerzony katalog wykroczeń przeciwko prawom pracownika. W kodeksie pracy zostały zmienione art. 281 § 2 oraz art. 282 § 3. Zmiana przepisów ma na celu sankcjonowanie pracodawców, którzy zatrudniają „na czarno” lub zatają wysokość wynagrodzenia podwładnych i w ten sposób pozwalają takim osobom uchylić się od płacenia alimentów.
Obecnie osoba, która jest pracodawcą lub działa w jego imieniu i nie potwierdzi na piśmie umowy zawartej z pracownikiem, wobec którego toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych lub egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów i który zalega ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące (art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych), podlega karze grzywny od 1 500 zł do 45 000 zł.
W związku z powyższym, za zatrudnianie takich osób bez umowy o pracę, pracodawcy lub osobie działającej w imieniu pracodawcy będą grozić konsekwencje w postaci nałożenia kary grzywny przez odpowiedni organ.
Co więcej, jak stanowi art. 282 § 3 k.p., kto wbrew obowiązkowi wypłaca wynagrodzenie wyższe niż wynikające z zawartej umowy o pracę, bez dokonania potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, pracownikowi wobec którego toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych lub egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów i który zalega ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące (art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych), podlega grzywnie od 1 500 zł do 45 000 zł. Zatem jeśli pracodawca w rzeczywistości wypłaca pracownikowi wyższe wynagrodzenie niż wynikające z umowy o pracę, i tym samym przyczynia się do uchylania się przez pracownika od obowiązku alimentacyjnego, będzie podlegał karze grzywny.
Problemem jest kwestia niewiedzy pracodawcy i nieznajomości sytuacji dłużnika. Oczywiście takie informacje powinny wynikać z poprzedniego świadectwa pracy, jednak może się zdarzyć, że pracodawca go nie otrzyma. W konsekwencji pracodawcy otrzymali dodatkowe uprawnienie. Pracodawca ma możliwość sprawdzić w Krajowym Rejestrze Zadłużonych, czy kandydat do pracy lub pracownik jest dłużnikiem alimentacyjnym. Przeglądanie jest możliwe na stronie https://krz.ms.gov.pl.
Inspekcja Pracy zajmuje się weryfikacją prawidłowości dokonywanych potrąceń na rzecz zobowiązań alimentacyjnych. Inspektor Pracy ma prawo nałożyć na pracodawcę mandat do wysokości 5 000 złotych oraz może skierować sprawę do sądu, narażając pracodawcę na karę do kwoty 45 000 złotych.
Zmiana powyższych przepisów ma poprawić skuteczność egzekucji świadczeń alimentacyjnych.
Rekomendacje CZTR:
Rekomendujemy dokładną weryfikacje każdego nowo zatrudnionego pracownika oraz niezwłoczne potwierdzenie na piśmie każdej zawartej umowy o pracę. Niezwykle istotne jest dokładne prowadzenie akt osobowych – w formie papierowej lub coraz częściej elektronicznej. Jednocześnie zalecamy bieżące monitorowanie zmian w prawie, o których niezwłocznie Państwa informujemy.
