Od dnia 2 stycznia 2016 r. obowiązują nowe regulacje dotyczące wykorzystywania urlopów związanych z narodzeniem i wychowaniem dziecka. Poniżej pokrótce zostaną opisane najważniejsze ze zmian dla przyszłych i obecnych pracowników-rodziców.
Nowelizacja ustawy ujednoliciła zasady i system urlopów związanych z narodzinami dziecka poprzez włączenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego do urlopu rodzicielskiego (maksymalny wymiar urlopu rodzicielskiego będzie wynosił 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka i 34 tygodnie w przypadku urodzenia dwojga i więcej dzieci przy jednym porodzie).
Wprowadzona została również możliwość wykorzystania części urlopu rodzicielskiego (16 tygodni) do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Oznacza to, że wykorzystanie tej części urlopu nie będzie obligatoryjne bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Zwiększy się również liczba części, z trzech do czterech, w jakich można wykorzystywać urlop rodzicielski. Urlop rodzicielski zostanie również proporcjonalnie wydłużony, gdy pracownik połączy go z pracą w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Nowe przepisy wprowadziły też możliwość wymieniania się przez rodziców, opieką nad dzieckiem i urlopem rodzicielskim, przysługującym z tego tytułu oraz zasiłkiem macierzyńskim za czas tego urlopu, gdy jedno z rodziców jest pracownikiem, a drugie jest objęte ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa z innego tytułu. Powyższa zasada znajdzie zastosowanie przykładowo w sytuacji, gdy jedno z rodziców prowadzi działalność gospodarczą.
Pracownicy-ojcowie będą uprawnieni do wykorzystania urlopu ojcowskiego do ukończenia przez dziecko 2. roku życia. Według zasad sprzed nowelizacji, urlop ojcowski wynosił 2 tygodnie i można go było wykorzystać w dowolnym czasie od narodzin dziecka do ukończenia przez nie 1. roku życia.
Zgodnie zaś z nowelizacją, jest możliwe wykorzystanie corocznego zwolnienia od pracy w związku z wychowywaniem przynajmniej jednego dziecka nie tylko w dniach (2 dni), ale także w godzinach (16 godzin). Wybór sposobu wykorzystania zwolnienia należy do pracownika.
Ponadto, za zgodą pracodawcy możliwe jest zrezygnowanie z urlopu rodzicielskiego w każdym czasie. Rodzicom umożliwiono również korzystanie z urlopu rodzicielskiego oraz wychowawczego jednocześnie pod warunkiem zachowania limitów trwania powyższych urlopów.
Nowelizacja poszerzyła krąg uprawnionych osób do wykorzystania uprawnienia do urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego oraz zasiłku macierzyńskiego o najbliższych członków rodziny w sytuacji śmierci matki dziecka, porzucenia przez nią dziecka lub w przypadku, gdy matka dziecka nie jest zdolna do samodzielnej egzystencji.
Wydłużono do 21 dni po porodzie termin składania wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Również do 21 dni wydłużono termin na złożenie wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego i urlopu wychowawczego albo ich części.