Międzynarodowy Fundusz Walutowy przygotował coroczny raport oceniający Polską gospodarkę. Twórcy raportu ostrzegają, że propozycja przewalutowania kredytów frankowych i obniżenia wieku emerytalnego może znacząco pogorszyć polską gospodarkę, zwolnić tempo rozwoju PKB oraz mocno zaszkodzić finansom publicznym. Natomiast jako zewnętrzne zagrożenia dla stabilności polskiej gospodarki analitycy z MFW wskazali: trwałą stagnację w strefie euro, spowolnienie na rynkach wschodzących oraz ogólną niestabilność rynków finansowych.
Raport informuje także o zagrożeniach, które mogą wywołać negatywne efekty w długim okresie. Wśród nich znalazły się starzenie społeczeństwa, wzmacniające się nierówności społeczne. W raporcie czytamy: „zewnętrzne czynniki ryzyka oraz niedawne propozycje zmian pogorszyły oceny inwestorów i wraz z długoterminowymi wyzwaniami strukturalnymi mogą przyczynić się do obniżenia poziomu wzrostu gospodarczego”.
Według twórców raportu wzrost PKB Polski na rok 2016 utrzyma się na zbliżonym poziomie jak w roku 2015, tj. 3,6 proc. Natomiast w 2017 r. może wzrosnąć do poziomu oscylującego wokół 4 proc. Wzrost będzie zapewniony dzięki wysokim wewnętrznym wydatkom konsumpcyjnym a także prognozy wzrostu inflacji do poziomu ok. 1,5 do 3,5 proc. pod koniec 2017 r.
W trakcie konferencji prezentującej raport, Daria Zakharowa z MFW wskazała, że przewalutowania kredytów denominowanych we frankach szwajcarskich może doprowadzić do destabilizacji sektora bankowego, co może przełożyć się na ilość udzielanych kredytów oraz ich koszty, a także tempo wzrostu gospodarczego. Zdaniem Zakharowej, osoby, które wzięły kredyt we frankach, są „dobrze sytuowane”, w związku z czym pomoc powinna zostać skierowana jedynie do rodzin, u których wystąpiły znaczne trudności finansowe związane z uwolnieniem franka.
MFW ocenił aktualny stan polskiego sektora finansowego jako stabilny. Natomiast zauważono, że spada jego zyskowność w wyniku długotrwałego niskiego poziomu stóp procentowych, a także zwiększenia kosztów ponoszonych przez instytucje finansowe z powodu licznych regulacji i wymagań wobec nich. Jako ryzyko stabilności sektora finansowego został wymieniony rozwój rynku firm pożyczkowych, które odnotowują coraz większe zyski i zainteresowanie konsumentów. Stąd MFW pozytywnie ocenił ostatnie propozycje zmian legislacyjnych mających na celu wprowadzenie regulacji w tym obszarze.
Twórcy raportu skrytykowali wprowadzenie podatku od aktywów od niektórych instytucji finansowych. Ich zdaniem kolejne zobowiązanie nałożone na banki i zakłady ubezpieczeń w przyszłości może doprowadzić do destabilizacji rynków finansowych, a w sektorze bankowym do zmniejszenia podaży kredytów. Zdaniem przedstawicieli MFW, podatek ten powinien zostać zastąpiony podatkiem od zysków i wynagrodzeń.
Krytyce poddano także propozycję obniżenia wieku emerytalnego. W raporcie wskazano, że może on negatywnie wpłynąć na finanse publiczne oraz poziom zatrudnienia. Specjaliści wskazują, że konsekwencje tej decyzji mogłyby spowodować obniżenie poziomu stopy zatrudnienia oraz zwiększenie poziomu biedy wśród osób starszych, a przez to zwiększenie środków przeznaczanych na pomoc społeczną i zasiłki.
W raporcie podjęto także analizę skutków wprowadzenia programu 500 + i podwyższenia kwoty wolnej od podatku. Zdaniem analityków z MFW, przyczyni się to do zwiększenia deficytu budżetu państwa o ponad 3 proc. w 2017 r. „Nawet 3 proc. to za dużo, zważywszy na szybki wzrost gospodarczy. Teraz jest odpowiedni moment, by wykorzystać ten wzrost do bardziej ambitnej redukcji deficytu” – powiedziała w trakcie konferencji Zakharowa.
Prowadzoną „akomodacyjną politykę monetarną” oceniono jako właściwą, mająca na celu osiągnięcie celu inflacyjnego. Długoterminowe przewidywania co do poziomu inflacji pozostają w rozsądnych i tolerowanych granicach. Obecnie także deflacja nie wywoła jeszcze negatywnych konsekwencji na finansach przedsiębiorstw. „Dalsze cięcia stóp mogą okazać się potrzebne w wypadku ostrego hamowania gospodarki lub nieosiągnięcia celu inflacyjnego” – ocenia raport.
