W pierwszych sześciu miesiącach 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych zdołał odzyskać aż 150,5 mln zł poprzez dokładne kontrole zwolnień lekarskich oraz zmniejszenie świadczeń po zakończeniu zatrudnienia. Dla porównania, w tym samym okresie roku 2024 odzyskano 117,5 mln zł.
Wielu ubezpieczonych nadużywa zwolnień lekarskich, traktując je jako sposób na dodatkowy zarobek lub okazję do wyjazdu na wakacje. W pierwszym półroczu tego roku ZUS przeprowadził 227 tys. kontroli zwolnień lekarskich, co doprowadziło do wstrzymania wypłaty 14,8 tys. zasiłków na łączną kwotę ponad 22,2 mln zł. Dodatkowo, z tytułu obniżenia świadczeń po ustaniu zatrudnienia, zaoszczędzono 128,3 mln zł.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych realizuje dwa rodzaje kontroli:
-
Sprawdzanie prawidłowości wystawiania zwolnień lekarskich i orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wykonywane przez lekarza orzecznika ZUS. Ten może przeprowadzić badanie ubezpieczonego, skierować go na dodatkowe konsultacje, żądać dokumentacji medycznej lub badań pomocniczych. W razie stwierdzenia nieprawidłowości wystawia zaświadczenie korygujące i decyduje o braku prawa do zasiłku za dany okres.
-
Kontrolę prawidłowego wykorzystania zwolnień lekarskich, czyli sprawdzenie, czy osoba korzystająca ze zwolnienia faktycznie stosuje się do zaleceń lekarza. W razie nadużyć wypłata świadczeń jest wstrzymywana, a już wypłacone środki muszą zostać zwrócone. Kontrole te prowadzą zarówno pracownicy ZUS, jak i płatnicy składek zatrudniający więcej niż 20 ubezpieczonych.
W pierwszym półroczu 2025 roku wykonano ponad 157,9 tys. kontroli orzekania o niezdolności do pracy, zakończonych 6,7 tys. zaświadczeń korygujących, co pozwoliło zaoszczędzić 5,6 mln zł. Ponadto, przeprowadzono 69,1 tys. kontroli prawidłowego korzystania ze zwolnień, wykrywając 8,1 tys. nadużyć, co skutkowało wstrzymaniem wypłaty zasiłków na 16,6 mln zł.
