Zgodnie z art. 21 ust. 1 Ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. 2015 poz. 1844), przed zawarciem umowy ubezpieczenia w zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I w grupie 3 załącznika do ustawy, zakład ubezpieczeń uzyskuje od ubezpieczającego, w formie ankiety, informacje dotyczące jego potrzeb, wiedzy i doświadczenia w dziedzinie ubezpieczeń na życie oraz jego sytuacji finansowej, tak aby zakład ubezpieczeń mógł dokonać oceny, jaka umowa ubezpieczenia jest odpowiednia do potrzeb ubezpieczającego. Więcej na temat samej ankiety pisaliśmy na beinsured w poprzednim komentarzu do Ustawy. Tym razem chciałbym zastanowić się nad tym, co właściwie powinno być efektem sporządzania ankiety i przeprowadzenia analizy potrzeb.
Przeprowadzona przez zakład ubezpieczeń ankieta potrzeb powinna pozwolić na dostosowanie umowy ubezpieczenia, która następnie zostanie zaproponowana ubezpieczającemu, do jego potrzeb i oczekiwań. Propozycja ubezpieczenia powinna być przedstawiona ubezpieczającemu z uzasadnieniem, które w szczególności powinno obejmować zidentyfikowanie potrzeb ubezpieczającego oraz wyjaśnienie, w jaki sposób przedstawione propozycje zaspokajają te potrzeby.
Przepis nie precyzuje, jakie konsekwencje może mieć przedstawienie klientowi przez zakład ubezpieczeń nieodpowiedniej do wyników ankiety potrzeb umowy ubezpieczenia, np. w wyniku błędu. Należy jednak uznać, że okoliczność taka nie powinna prowadzić do nieważności umowy, ale z pewnością może dawać klientowi prawo do odstąpienia od umowy lub nawet ewentualnie prawo do wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym.
Jeżeli analiza potrzeb doprowadzi zakład ubezpieczeń do wniosku, że nie dysponuje odpowiednim do potrzeb klienta rodzajem ubezpieczenia, wówczas ma obowiązek przekazać taką informację ubezpieczającemu z ostrzeżeniem, że wynik analizy lub oferta zakładu ubezpieczeń uniemożliwia zaoferowanie odpowiedniego ubezpieczenia lub ubezpieczeń. Co istotne dla celów dowodowych, ubezpieczający na piśmie powinien potwierdzić, że otrzymał od zakładu ubezpieczeń stosowną informację z ostrzeżeniem o braku odpowiedniego do jego potrzeb rodzaju ubezpieczenia.
W takiej sytuacji umowa ubezpieczenia mimo wszystko może być zawarta, ale jedynie wówczas, gdy ubezpieczający zażąda tego na piśmie.
